Uzun zamandır bu konuda yazmak istiyordum ama bir türlü yoğunluktan fırsat bulamıyordum ama artık zamanın geldiğini düşünüyorum. Eskiden Flash ile ArcIMS tabanlı CBS uygulamaları geliştirdim ve o zaman için de destekledim ama gün geçtikçe tarayıcılar hızlandı ve yetenekleri arttı. Sonra Microsoft Adobe’a ve Flash’a karşı bir hamle ile Silverlight’ı çıkardı. İlk başta güzel olabilir diye düşünsem de plugin istemesi nedeniyle pek yaygınlaşamayacağını düşündüğümden Silverlight’a da pek şans vermedim. Sonra ne oldu Google rakiplerine karşı bir standartı destekledi ve HTML5 ön plana çıkmaya başladı. Tarayıcı işine girerek Chrome’ı çıkarttı. Javascript motoru V8’i yazarak Javascript’e yeni bir yön verdi. Bu destek sonrasında diğer tarayıcılar da sırası ile HTML5’e arka çıkmaya başladılar. Öyle ki Microsoft bile bu rüzgara karşı duramadı ve geçtiğimiz ay çıkarttığı tarayıcısı Internet Explorer’ın 9. versiyonun kısmen de olsa HTML5’e destek verdi. (kısmen olayını başka bir yazıda yazarım 🙂 )
Bu arada iPhone ve iPad ile diğer şirketleri sollayan Apple’da Flash’a ve Silverlight’a karşı HTML5’i destekleyeceğini ve iOS cihazlarda kesinlikle bu pluginleri çalıştırmayacağını söyledi ki sonrasında yeni nesil MacBook’larında Flash öntanımlı olarak bile kurulu gelmemeye başladı. Hatta internette yapılan testlerle Flash çalışmayan MacBook’lar çalışanlara göre 2 saat daha uzun pil ömrü vaadediyordu.
Yıl 2011 olduğunda rekabet daha da hızlandı ve neredeyse tüm tarayıcıların son sürümleri HTML5 desteğine kavuştu. Artık Flash ve Silverlight’ın varlığı sorgulanmaya başlandı ki bu noktada ben de özellikle CBS konusundaki çalışmaları görünce birşeyler yazmak istedim. Daha önceki yazılarımda da belirttiğim üzere burada yazdıklarım benim şahsi görüşlerimi belirtmektedir.
Bilindiği üzere Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) Google Maps’in verdiği ivme ile daha hızlanmış ve teknolojiler Google Maps’i destekler bir hale gelmiştir. Google Maps ile hayatımıza giren kayan haritalar ile masaüstü deneyimine yakın bir ölçüde web harita uygulamaları geliştirilmeye başlandı ve kullanıcılar da gerek lisans gerekse program kurma zahmetinden kurtuldukları için bu yeni nesil web tabanlı CBS uygulamalarını tercih ettiler. Ama bu uygulamalar yukarıda bahsettiğimiz 3 farklı teknoloji ile geliştirilmeye başlandı ve Flash/Silverlight ile geliştirilen uygulamalar son kullanıcılara plugin kurma gerekliliği getirdiler. Bu durum hem uygulamalara zenginlik getirmiş olsa da Türkiye’de özellikle ESRI’nin geliştirdiği standart Flex/Silverlight şablonları ile yapılan birbirine benzer onlarca uygulama ortaya çıktı. Ayrıca Flash birçok bilgisayarda kurulu olsa da Silverlight’in kurulu olmaması insanları kurulum yapmaya zorluyor. Ayrıca halka hitap etmesi gereken belediye kent rehberi gibi uygulamaların da Silverlight benzeri teknolojiler ile geliştirilmesi bana garip geliyor. Hazırlanan uygulamalardaki özelliklerin neredeyse tamamı HTML ve Javascript ile de yapılabiliyorken neden ekstra eklentilere ihtiyaç duyalım.
Gelecek Google ve Apple’in önderliğinde HTML5’e doğru giderken, Microsoft ve Adobe’da bunu görmüşken hala neden eklentili gerektiren uygulamalar geliştiriyoruz? İşte kendimize sormamız gereken soru bu.
İlerleyen günlerde HTML5 ile ilgili yazılara devam etmek dileklerimle.
Çok güzel bir makale yayınlamışsınız elinize sağlık. Silverlight belki pek yer edinediysede flash olmayan bilgisayar yok gibi artık. HTML 5 bir adım önde gitmesi de insanları umut verici tabii. Pek çok konuda bizlere kolayllık sağlıyor.
Saygılar
Yazınızı yeni gördüm yorum yapmak istedim. Bence çok saçma bir makale. uzanamadığınız ete mundar diyorsunuz. sürekli yeni teknolojiler çıkıyor, bu zihniyet ile hala windows 98 kullanıyorsunuzdur herhalde. cep telefonunuzda iki renklidir muhtemelen. silverlight teknoloji olarak kullanıcıya da uygulama geliştiriciye de ergonomiklik sağlıyor. daha önce javascript ile cbs uygulaması geliştirdiğimde sürekli müşterilerden hata şikayetleri alıyordum. yaklaşık 2 yıldır silverlight ile cbs uygulamaları geliştiriyorum hiçbir sorun yok çok şükür. kurum içerisinde kullanılan uygulamaları inceleyip tekrar düşünüp yeni bir makale yazın bence. çünkü kurum içerisinde kullandığımız farklı cbs uygulaması var ve çok güçlü. esri sürekli destek veriyor. bahsettiğiniz arcIms tarih oldu zaten. hala onu kullanıyorsanız da silverlight gibi teknolojilere karşı çıkmanız çok normal. İyi çalışmalar.
Sayın Dinçer,
Öncelikle görüşlerime katılmayabilirsiniz ama emek vererek yazdıklarıma “saçma” deme hakkınız da yok!
Zihniyetimi anlamak istiyorsanız biraz daha yazdıklarımı okuyabilir ve yaptığım işlere bakabilirsiniz. Ayrıca bilgisayarımda MacOS X kullanıyor, mobil olarak da iOS, Android ve Windows Phone gibi işletim sistemlerine hem cep telefonunda hem de tabletlerde kullanmaktayım. Ayrıca Windows 8 Developer Preview çıktığı gün bilgisayarıma kurup test etmişliğim de var.
Ayrıca “uzanamadığım ete mundar” demeye ihtiyacım yok, zira istedikten sonra 1-2 haftada Silverlight’e geçmemem için sebep yok 🙂
Eğer yazdıklarımdan anlayabildiyseniz yeni teknolojilere açığım. Silverlight konusuna gelirsek de kurumsal olarak kullanılabilir! Ama benim vurgulamak istediğim nokta herkesin ulaşabileceği uygulamalarda neden Silverlight olması gerektiği. %90 Mac ve iOS kullanan birisi olarak HTML5 siteleri sonuna kadar destekliyorum.
Türkiye’de maalesef sizin gibi Microsoft ve ESRI kölesi geliştiriciler var, keşke onlar da bu iki firmadan başka teknolojilerin olduğunu görebilseler.
Saygılarımla.
A.
Tebrik eder ve başarılarınızın devamını dilerim. Bu tür bilip bilmeden konuşan insan sayısı arttığı için bu makalenize yorum yazma ihtiyacı duydum. Zira silverlight çıkalı yaklaşık 4 yıl oldu. Peki html5 çıkalı? Hatta hala geliştiriliyor. Üstelik şu an da bile microsoft tam olarak html5 desteği veremiyor ve türkiyenin %90ı microsoft ürünleri kullanıyor iken. Silverlight ta yüksek bir ivme ile (eskiden) ilerlerken çok mantıklı bir yatırım aracıydı. Şu an html5 diyorsunuz yarın ne olacak kestirebiliyor musunuz? Flash için de aynı şeyler deniyordu zamanında. flash mı kaldı diye düşünebilirsiniz. Bu teknolojiye yatırım yapan kurumları sert bir şekilde eleştirmeniz üzdü beni. http://gis.fatih.bel.tr/webgis/ linkteki ürünü incelerseniz bu da benim 2 yıl önce yapmış olduğum bir proje. html5 var mıydı o zamanlar? silverlight şu an için çok mantıklı yatırım değil haklısınız. Fakat yatırım yapılmış olsa da 10 yıl idare edecek durumda zaten. Hala windows xp ya da ie6 kullanan insanlar var sorun da yaşamıyorlar. Tekrar çalışmalarınızda başarılar diliyorum.
Merhaba,
Size şunu diyebilirim, Mac kullanan birisi olarak Flash ve Silverlight görünce kaçıyorum, zira bu uygulamalar çalışınca 4 çekirdekli işlemcim coşmaya başlıyor. Ayrıca bilgisayarımda standart tarayıcı varken neden ekstra plugin kurayım.
Neyse dediğim gibi herkesin farklı bir yoğurt yiyişi var ve bu yazdıklarım benim fikirlerim. Şu an iş ve özel hayatımda kullandığım bilgisayar, telefon ve tabletlerin büyük çoğunluğu Apple olunca bu tarz plugine ihtiyaç duyan uygulamalara pek sıcak bakmıyorum. Ayrıca geleceğin de HTML5’de olacağını hararetle savunmaktayım. Şu an HTML5’e en çok direneceğini düşündüğüm firma olan Microsoft bile böyle bir destek veriyorsa daha da üstünde konuşmamak lazım belki de.
Size de çalışmalarınızda başarılar dilerim.
Eskiden core işlemciler yoktu. tarayıcılar da bu kadar güçlü değildi. olamıyordu da. bu durumda flash imdadımıza yetişti. tarayıcılar ile yapılamayan bir çok işlem flash plugin ile yapılabilir hale geldi. yıllar boyunca bize hizmet etti lise çocukları bile flash kullanabilir oldu. fakat teknoloji olarak yetersiz kaldı. burada da microsoft silverlight teknolojisi ile bize yetişti. oop ile zaten bildikleirmizi bize plugin ile sundu. bu verilebilecek en büyük hizmetti. her yıl yeni versiyon çıkartıyor en sonunda 3d desteğine kadar ulaşmıştı. fakat hep geliştiriciler olarak plugin e karşıydık. kullanıcılar (apple ürünü olmayanlar ki bu yaklaşık %90) internette gazete okumayı zor beceriyor iken biz onlara plugin yükletip sayfamızı ziyaret ettirmek zorunda bırakıyorduk. bu durumda javascript kütüphaneleri geliştirerek html5 çıkartıldı. plugin olmadan AMA YENİ VERSİYON TARAYICI YÜKLEMEK ŞARTI!!! ile. burada yine bir yükleme şart. bu yine anadoludaki mehmet efendi için zor bir işlem. Hala apple ürünü yok çünkü. yine de teknolojik olarak büyük bir atılım oldu. çoğumuz destekliyor ve şu an ürün bile geliştiriyoruz. Tabi bunu çıkartanlar ne kadar destek verir bilemiyoruz 🙂 burada da kod gizliliği sorunu çıkıyor yıllarımızı verdiğimiz kodlarımız bir js kütüphanesi olacak ve kullanıcıya gümüş tepsi ile sunacağız. .net bu güvenliği zaten bizim için sağlıyordu. Flash ve SL’yi kötülemeyin bence. HTML5’i istediğiniz kadar övün. Bu durumda siz de google ye hizmet etmiş oluyorsunuz.